Η γλουτένη είναι μορφή πρωτεΐνης που βρίσκουμε στη σίκαλη, στο σιτάρι, και στο κριθάρι. Άτομα με αλλεργία στην γλουτένη ή άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη πρέπει να αποφεύγουν τελείως προϊόντα που περιέχουν σιτάρι, σίκαλη και κριθάρι.Πολλές τροφές μπορεί να μην αναγράφουν στην συσκευασία ότι περιέχουν σιτάρι, σίκαλη ή κριθάρι, αλλά να περιέχουν άλλα συστατικά που να είναι φτιαγμένα από αυτά, όπως βύνη (που παράγεται από κριθάρι) και υδρολυμένη φυτική πρωτεΐνη (που περιέχει σιτάρι).

Προϊόντα τα οποία είναι ελεύθερα γλουτένης (gluten free) όπως αλεύρι, μακαρόνια, δημητριακά, ψωμί, φραντζολάκια, παξιμάδια, κράκερ, μπισκότα, γκοφρέτες, κέικ, μπορούν να καταναλωθούν από άτομα με κοιλιοκάκη. Αυτά τα προϊόντα παράγονται κυρίως από αλεύρι πατάτας, καλαμποκιού ή ρυζιού και είναι ιδανικές επιλογές για τα άτομα με κοιλιοκάκη. Κάποια δημητριακά προγεύματος που δεν είναι στα ειδικά προϊόντα χωρίς γλουτένη αλλά παράγονται από αλεύρι ρυζιού ή καλαμποκιού, μπορεί να είναι ελεύθερα γλουτένης, φτάνει να το αναγράφει στην συσκευασία. Τα προϊόντα που είναι ελεύθερα γλουτένης δια νόμου ορίζεται πως πρέπει φέρουν στην συσκευασία τους ειδικό λογότυπο, όπως  φαίνεται στην παραπάνω εικόνα.

Αντιθέτως, το ψωμί και τα παραγωγά του τα οποία παρασκευάζονται από σίκαλη, σιτάρι και κριθάρι. Επίσης, κρουασάν, φραντζόλες, ψωμάκια για μπιφτέκια, παξιμάδια, κουλούρια, τυρόπιτες, γκοφρέτες, κράκερ, κριτσίνια, μπισκότα, κέικ και γενικά όλα τα είδη του αρτοποιείου, χρειάζονται προσεκτικό έλεγχο στα συστατικά που περιέχουν πριν καταναλωθούν. Πάντοτε να διαβάζετε τις διατροφικές ετικέτες και να αποφεύγετε προϊόντα που έχουν στα συστατικά τους σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι ή βύνη.

Όσον αφορά το αλκοόλ, η μπύρα περιέχει γλουτένη λόγω της βύνης. Το ουίσκι περιέχει γλουτένη η οποία προέρχεται μέσω της διαδικασίας παραγωγής του ουισκιού. Η βότκα και το ρούμι παραδοσιακά δεν παράγονται από σιτάρι, κριθάρι ή σίκαλη, αλλά πλέον οι βιομηχανίες για οικονομικούς λόγους μπορεί να το παράγουν από αυτά, άρα είναι καλύτερα να αποφεύγονται αυτά τα ποτά από τα άτομα που έχουν δυσανεξία στη γλουτένη. Το κρασί, η τεκίλα και το μπράντι κρίνονται ως τα ασφαλέστερα ποτά για άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη.

Ένα «πρόβλημα» των ατόμων με δυσανεξία στην γλουτένη είναι ότι δεν μπορούν να πάρουν σνακ από έξω καθώς τα περισσότερα σνακ περιέχουν γλουτένη. Ακόμα και πράγματα που μπορεί να μην σκεφτόμαστε ότι περιέχουν γλουτένη όπως σοκολάτες, παγωτά, καραμέλες, κέτσαπ, συσκευασμένα τρόφιμα, όλα αυτά μπορούν να περιέχουν ίχνη γλουτένης. Μερικά σνακ που είναι χωρίς γλουτένη είναι τα ποπ-κορν, οι γκοφρέτες ρυζιού, τα τσιπς από πατάτα ή ρύζι, τα φρούτα, οι φρέσκοι χυμοί, τα γιαούρτια. Πάντοτε όμως διαβάζετε τα συστατικά του εκάστοτε προϊόντος. Μην ξεχνάτε να αναζητάτε στις συσκευασίες το παραπάνω λογότυπο, το οποίο αποδεικνύει την καταλληλότητα χρήσης του εκάστοτε προϊόντος από άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη.

Το φαγητό σε εστιατόρια είναι αρκετά δύσκολη υπόθεση για κάποιον με κοιλιοκάκη, καθώς σε πολλά γεύματα μπορεί να προστεθεί αλεύρι, ψωμί ή γαλέτα. Επίσης, μπορεί να μην υπάρχει κάποιο συστατικό που περιέχει γλουτένη στο φαγητό που θα παραγγείλετε, αλλά κατά τη διάρκεια της παρασκευής του να έχει «επιμολυνθεί» με γλουτένη από κάποιο άλλο τρόφιμο ή από τα σκεύη που χρησιμοποιούνται στην κουζίνα. Στα εστιατόρια προτιμάτε πάντοτε να παραγγέλνετε απλά φαγητά ,χωρίς σάλτσες που μπορεί να τους έχει προστεθεί αλεύρι. Γενικά να αποφεύγετε κρεμώδη πιάτα, πιάτα με σάλτσες, πανέ κρέατα και ψάρι. Προτιμάτε κρέας ή ψάρι στην σχάρα με πατάτα ψητή και λαχανικά ψητά. Είναι καλό να ενημερώσετε το σερβιτόρο σας ότι έχετε δυσανεξία στην γλουτένη για είναι ιδιαίτερα προσεκτικός με το πιάτο σας και να σας αποτρέψει να παραγγείλετε κάτι που περιέχει γλουτένη.

Νικολέττα Ντορζή MS, RD, CDN

Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

+357 22875890  +357 99543566

ntorzi.nicoletta@cytanet.com.cy